AYT Edebiyat Nasıl Çalışılır?

Herkese merhaba. Edebiyat eşit ağırlıkçılar ve sözelciler için AYT’nin çok önemli bir kısmı. Ben de 2022 YKS eşit ağırlık Türkiye 39.su olarak bu yazıda size AYT edebiyat nasıl çalışılır? adım adım ilerleyerek anlatacağım.

Herkese merhaba. Edebiyat eşit ağırlıkçılar ve sözelciler için AYT’nin çok önemli bir kısmı. Ben de 2022 YKS eşit ağırlık Türkiye 39.su olarak bu yazıda size AYT edebiyat nasıl çalışılır? adım adım ilerleyerek anlatacağım.

1) AYT Edebiyat Nasıl Çalışılır?

Konuyu ilk kez öğrenirken tam anlamıyla kavramak çok önemli bunun için de ilk olarak bir hocadan (okul, dershane veya youtube) dinlemeliyiz. Konulara çalışırken kronolojik sırada çalışmanı tavsiye ederim. Örneğin bir yazarın romanlarını roman başlığı altında, hikayelerini hikaye başlığı altında öğrenmektense hepsini aynı anda öğrenmek kafa karışıklığını gideriyor. Bir konu anlatımlı kitabın olsun çünkü çok fazla konu olduğu için yazmak çok zaman alır.

Daha sonra elindeki kitaptan okumak işe senin dahil olduğun kısım. Bu kısımda konuyu kafanda iyice oturtmaya çalışmak ve hocadan dinlediklerini iyice pekiştirmek önemli. Ben bu aşamada çok yavaş ilerleyip zihnimde kodlamalar oluşturarak, kitabın yanına hatırlatıcı notlar alarak, altını çizerek ilerledim ki tekrar etmek için geri döndüğümde aklıma ilk çalıştığım zaman gelsin ve sıfırdan öğreniyormuş gibi olmayayım. Çünkü maalesef bilgiler çok hızlı unutuluyor.

3 soru bankasından konuyu çözdükten sonra ve takıldığın soruların doğrusunu öğrendiğinde ilk kez öğrenme aşaması bitmiş demektir. Ne kadar konuyu iyice öğrenmiş olsan da soru çözerken takılmak çok normal notlara geri dönüp hatırlamanı tavsiye ederim. AYT edebiyatın bir de paragraf kısmı var tabi bunun için de muhtemelen TYT Türkçe için düzenli çözdüğün paragraf soruları yeterli olacaktır.

2) Tekrar nasıl yapılır?

‘’ AYT edebiyat nasıl çalışılır? ‘’ sorusunun en önemli aşaması tekrar yapmak. Bütün sözel derslerde olduğu gibi konuyu çalışmanın üzerinden zaman geçtikten sonra ve yeni konular öğrendikçe konunun bir kısmı unutulabiliyor. Bunun için de belirli aralıklarla, düzenli bir şekilde tekrar yapmamız gerekiyor. Ayrıca bilgileri geçici süreliğine değil de temelli öğrenmenin yolu tekrar yapmaktan geçiyor. Notumuza geri dönüp hepsini veya altını çizdiğimiz yerleri okuyoruz ve ilk sefer yaptığımız kodlamalara yenilerini ekleyerek zihnimize kazımaya çalışıyoruz. Çalışma süreci boyunca aynı konu anlatım kitabını kullanmak önemli çünkü görsel hafızada yer ediniyor. Denemelerde veya soru çözerken aklıma bilginin kitaptaki haliyle geldiği çok olmuştu. Konu tekrarını daha etkili yapmak için test çözmeyi de ekleyebilirsiniz.

3) Akılda tutmak için bazı yöntemler

Soru cevap yapmak: Hap bilgileri öğrenmek için en sevdiğim yöntem bu. Küçük not kağıtlarının önüne soru arkasına cevap yazarak hem tek başınıza hem arkadaşınızla çalışabilirsiniz. Tekrar etmek için de güzel bir yöntem. Ders anlatmak: Konuyu birine veya kendi kendinize sesli bir şekilde açıklamak dümdüz okumaktan çok daha etkili.
Hikaye oluşturmak: Bir yazarın çok fazla eseri olduğunda hepsini öğrenmek için bir hikaye
oluşturabilirsiniz. Hikayeye yazarı da yerleştirirseniz hepsi bir bütün olarak aklınıza yerleşir. Yazarı günlük hayatta gördüğünüz biriyle kafanızda eşleştirmek de o kişiyi her gördüğünüzde aklınıza hikayenin gelmesini sağlayacaktır. Denemenizi kesinlikle tavsiye ederim. Eserleri okumak: Karakter isimleri ve olay akışı içerikli sorular sık sık karşımıza geliyor. Hem bu soruları çözmekte yardımcı olacağı için hem de genel kültür katacağından Türk klasiklerini okumak önemli.

Tablo yapmak: Örneğin Tanzimat edebiyatı, Servetifünun edebiyatı ve Fecriati edebiyatını tablo haline getirirseniz 3 dönemi aynı anda görmüş olursunuz. Böylece hem özellikleri hem de yazarları karıştırmamanıza yardımcı olur.

4) Deneme çözmenin önemi.

Deneme çözmeye geçtiyseniz konuların büyük çoğunluğunu bitirmişsiniz demektir. Geniş konu aralığının içinden seçilmiş cevaplamanız gereken 24 soru var ve denemeler hangi konulara daha çok önem vermeniz gerektiğini gösteren kaynak. Branş denemeleri ÖSYM’nin soru tarzına göre hazırlandığı için ÖSYM mantığını kavramanın çıkmış soruları çözmekten sonraki en iyi yolu. (Geçmiş yıllardaki soru dağılımları için yazının sonundaki tabloyu inceleyebilirsiniz.) Soru kaçırmamak için 100’ün üzerinde branş denemesi çözmek gerekiyor. Ayrıca takıldığınız soru olursa o konuya geri döneceğiniz için güzel bir tekrar etme yolu.

Bolca deneme çözdükten sonra fark edeceksiniz ki bazı konular sürekli karşımıza geliyor bu da bu konulara iyice önem vermemiz için bir işaret. Daha önce görmediğimiz veya unuttuğumuz bir bilgiyle karşılaşınca bu bilgiyi kaydetmemiz gerek. Soruyu
kesmek seçeneklerden biri ama ben bu bilgileri kağıtlara kısa bir şekilde not almayı tercih ettim. Sınava az süre kaldığında da en önemli bilgilerden oluşan bir arşivim olmuş oldu ve son ana kadar bunları tekrar ettim.

5) Sıkça yapılan bir hata

Edebiyat bolca ezber gerektiren ve kolay unutulan bir ders olduğu için son aylara bırakanlar
olabiliyor. Ama en sağlıklı yol zamanında başlayıp belli aralıklarla tekrar ederek ilerlemek. Her tekrar yaptığınızda aklınızda konunun bir kısmı daha oturmuş oluyor. Soru tiplerini öğrenmek ve ÖSYM’nin soru mantığını kavramak için belli bir süreye ihtiyaç var. Bütün konuların nasıl biteceği stresine de girmemek için sınavdan en az 1 ay önce konuları bitirmiş olmak; bolca tekrar yapmak, denemeye ağırlık vermek ve çıkmış sorulara zaman ayırmak önemli. Ezberlememiz gereken kazanımlarda çeşitli taktikler kullanarak daha eğlenceli hale getirmek ve edebiyat dersini genel kültür olarak görmek çalışmayı kolaylaştırıyor.

6) Soru bankası ve branş denemesi kaynak önerileri

YKS sürecinde netlerimi arttırmama yardımcı olan bazı yayınlar:
Bilgi Sarmal AYT Edebiyat Soru Bankası
Çap AYT Türk dili ve edebiyatı soru bankası
Hız ve Renk AYT Türk Dili ve Edebiyatı 20 x 24 Denemeleri
Yayın Denizi AYT Türk dili ve edebiyatı sosyal bilimler 1 fark 10 x 40 tekrar ettiren denemeleri

Bu yazıda AYT edebiyat nasıl çalışılır sorusunu cevapladım umarım kafanızdaki soru işaretlerini gidermeye yardımcı olmuştur. Siz de çalışmanızı ilerlettikçe kendinize uygun yöntemler keşfettiğinizi göreceksiniz. Herkese iyi çalışmalar.

Elif Berra Evin